(CDC) Nhân Ngày Nước thế giới (22/3), Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước Nguyễn Minh Khuyến chia sẻ về các giải pháp để quản lý bền vững tài nguyên nước.
 

Tại Việt Nam, dù sở hữu hệ thống sông ngòi phong phú, nhưng tình trạng khai thác nước quá mức và ô nhiễm ngày càng gia tăng, đặt ra những thách thức nghiêm trọng. Đặc biệt, trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày càng lớn, quản lý tài nguyên nước bền vững không còn là một lựa chọn, mà đã trở thành yêu cầu cấp thiết.

TS Nguyễn Minh Khuyến, Phó Cục trưởng Cục Quản lý tài nguyên nước. Ảnh: Nguyễn Thủy.

Ông Nguyễn Minh Khuyến: Ngày Nước thế giới 22/3/2025 được Liên hợp quốc (UN) phát động ̣với chủ đề "Glacier preservation" - "Bảo tồn các dòng sông băng" nhằm nâng cao nhận thức toàn cầu về vai trò quan trọng của sông băng, tuyết và băng trong hệ thống khí hậu và chu trình thủy văn của Trái đất. Ngày Nước thế giới năm nay cũng khuyến khích trao đổi kiến thức và các hoạt động thực hành tốt nhất liên quan đến các chiến lược bảo tồn và thích ứng với sông băng. 

Để hưởng ứng Ngày Nước thế giới năm 2025, Cục Quản lý tài nguyên nước đã phối hợp với các cơ quan liên quan tham mưu Bộ Nông nghiệp và Môi trường tuyên truyền, phổ biến về vai trò tầm quan trọng của nguồn nước trong phát triển kinh tế cũng như các thông điệp về sử dụng tài nguyên nước hợp lý để phát triển bền vững; an ninh nguồn nước là nền tảng của hòa bình và thịnh vượng cho mọi quốc gia; các sông băng và tảng băng lưu trữ khoảng 70% lượng nước ngọt cần thiết cho con người.

Hay nguyên tắc quản lý tổng hợp tài nguyên nước theo lưu vực sông, thống nhất giữa số lượng và chất lượng, giữa nước mặt và nước dưới đất, giữa thượng lưu và hạ lưu là những nguyên tắc cơ bản và tối ưu mà Việt Nam và các nước trên thế giới vẫn đang áp dụng trong quản lý tài nguyên nước. 

Hợp tác quốc tế – chìa khóa bảo vệ nguồn nước xuyên biên giới

Ông Nguyễn Minh Khuyến: Hợp tác quốc tế trong lĩnh vực tài nguyên nước luôn là vấn đề hết sức quan trọng, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu, gia tăng nhu cầu sử dụng nước và ô nhiễm nguồn nước ngày càng diễn ra phức tạp như hiện nay và Việt Nam có khoảng 60% lượng nước được sản sinh từ ngoài biên giới.

Đoàn Việt Nam tham gia Phiên họp Hội đồng Ủy hội sông Mekong quốc tế lần thứ 31. Ảnh: Thu Hương.

Về hợp tác với các quốc gia khác, chúng tôi cũng thực hiện  rà soát, nghiên cứu, xem xét đề xuất các cấp cao hơn trong việc tham gia  Công ước  về bảo vệ và sử dụng các nguồn nước xuyên biên giới (Công ước Helsinki 1992) và các hồ quốc tế của Ủy ban Kinh tế Châu Âu của Liên Hợp quốc (UNECE Water Convention) để có những tiếng nói chung, thúc đẩy việc quản lý chung và bảo tồn các hệ sinh thái của nguồn nước ngọt xuyên biên giới. Trong đó, Công ước cũng yêu cầu các bên ngăn chặn, kiểm soát hoặc giảm thiểu tác động xuyên biên giới, sử dụng nguồn nước xuyên biên giới theo cách hợp lý và công bằng, đảm bảo quản lý bền vững các nguồn nước này.

Nổi bật, với vai trò là Trưởng nhóm tài nguyên nước của ASEAN tại Việt Nam, đã tích cực tham gia vào các hoạt động hợp tác ASEAN về tài nguyên nước như tham gia hội nghị, hội thảo và đóng góp ý kiến chuyên môn cho các hoạt động trong nhóm.

Về vấn đề quy hoạch. Hiện nay, giải pháp triển khai quy hoạch tài nguyên nước trên các lưu vực sông lớn đã được Thủ tướng chính phủ ban hành. Tại Hội nghị giao ban công tác tháng 2 vừa qua, Bộ trưởng Đỗ Đức Duy cũng đã có ý kiến với Cục Quản lý tài nguyên nước về việc sớm hoàn thiện trình phê duyệt các quy hoạch lưu vực sông, kịch bản nguồn nước. Xin ông cho biết, vấn đề này đang được triển khai ra sao và việc này có ý nghĩa như thế nào để quản lý tài nguyên nước bền vững, nhất là trong bối cảnh biến đổi khí hậu diễn biến phức tạp, thưa ông?

Bộ Nông nghiệp và Môi trường đã hoàn thành công bố 8 Kịch bản nguồn nước (lần đầu) trên lưu vực sông. Ảnh: minh hoạ.

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và nhu cầu sử dụng nước ngày càng gia tăng, quản lý tài nguyên nước bền vững không còn là lựa chọn mà đã trở thành yêu cầu cấp bách. Đặc biệt, việc triển khai quy hoạch tài nguyên nước các lưu vực sông đang đặt ra những đòi hỏi mới về công cụ quản lý, phương pháp tiếp cận và nguồn lực thực hiện. Sự kết hợp giữa chính sách đúng đắn, công nghệ hiện đại và sự đồng thuận của cộng đồng sẽ là nền tảng vững chắc để Việt Nam bảo vệ và khai thác tài nguyên nước hiệu quả, bền vững, vì một tương lai thịnh vượng và an toàn.