Câu hỏi:
Vườn cà phê nhà tôi hiện nay xuất hiện nhiều bệnh: gỉ sắt, mọt đục cành, sâu đục thân, rệp sáp. Xin hỏi cách để phòng trừ sâu bệnh hại trên như thế nào cho có hiệu quả và ít gây hại đến môi trường?
Câu trả lời:
Mỗi loại sâu bệnh hại thường xuất hiện và gây hại vào các thời điểm khác nhau và có biện pháp phòng trừ khác nhau. Nếu trong cùng một thời điểm trên vườn cà phê cùng xuất hiện nhiều loại sâu bệnh hại thì anh cần kiểm tra đối tượng nào gây hại chính sẽ ưu tiên phòng trừ trước.
* Đối với bệnh gỉ sắt: Để phòng trừ bệnh gỉ sắt cần áp dụng biện pháp phòng trừ tổng hợp gồm các biện pháp chính như sau:
- Biện pháp trồng giống kháng bệnh: Trồng các giống kháng bệnh gỉ sắt, có năng suất cao do Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây nguyên nghiên cứu, đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận bao gồm: các dòng vô tính TR4, TR5, TR6, TR7, TR8, TR9, TR11, TR12, TR13, TR14, TR15 và hạt lai đa dòng TRS1.
- Biện pháp ghép chồi: Áp dụng để ghép chồi thay thế các cây bị bệnh gỷ sắt nặng: đánh dấu cây bị bệnh gỉ sắt nặng, cưa, nuôi chồi và ghép. Tốt nhất nên mua chồi ở các vườn nhân giống vô tính kháng bệnh gỷ sắt, có năng suất cao của Viện Khoa học Kỹ thuật Nông Lâm nghiệp Tây Nguyên đã được Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn công nhận như các dòng vô tính: TR4, TR5, TR6, TR7, TR8, TR9, TR11, TR12, TR13, TR14, TR15.
- Biện pháp sinh học: Bảo vệ và tạo điều kiện để nấm ký sinh trên nấm gỷ sắt: Verticillium hemileiae phát triển. Sử dụng một trong các loại thuốc thuốc sinh học như: Trichoderma viride…
- Biện pháp hóa học:
+ Áp dụng khi cho các cây bị bệnh gỉ sắt nhẹ. Chú ý không phun định kỳ hoặc phun các cây không bị nhiễm bệnh gỉ sắt. Điều chỉnh vòi phun thuốc, phun sương vào dưới mặt lá cà phê. Phun lần đầu khi cây cà phê có 10 % lá bị bệnh gỉ sắt (sau khi bắt đầu mùa mưa 2 - 3 tháng), phun 2 - 3 lần, mỗi lần cách nhau 1 tháng.
+ Tùy thuộc vào việc có tham gia các tổ chức sản xuất cà phê bền vững hay không mà quyết định sử dụng các loại thuốc thích hợp. Có thể sử dụng một trong các loại thuốc đăng ký phòng trừ bệnh gỉ sắt trên cây cà phê như: Hexaconazole, Propiconazole, Difenoconazole + Propiconazole, Diniconazole… Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc ghi trên nhãn thuốc.
+ Tùy thuộc vào việc có tham gia các tổ chức sản xuất cà phê bền vững hay không mà quyết định sử dụng các loại thuốc thích hợp. Có thể sử dụng một trong các loại thuốc đăng ký phòng trừ bệnh gỉ sắt trên cây cà phê như: Hexaconazole, Propiconazole, Difenoconazole + Propiconazole, Diniconazole… Đọc kỹ hướng dẫn sử dụng thuốc ghi trên nhãn thuốc.
* Đối với mọt đục cành:
Áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp như sau:
Áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp như sau:
- Tiến hành chăm sóc để cây cà phê sinh trưởng tốt (bón phân đầy đủ, cân đối; Tưới nước đầy đủ hợp lý, tạo hình, vệ sinh đồng ruộng (làm cỏ, ép xanh)...)
- Kiểm tra vườn cây thường xuyên, nhất là vào đầu mùa khô, phát hiện kịp thời và cắt bỏ các cành bị mọt gây hại nặng. Nên cắt cành ở vị trí cách lỗ đục ít nhất 8 cm về phía trong thân cây cà phê, thu gom đem ra khỏi vườn, chẻ giết mọt trưởng thành và ấu trùng sau đó tiêu hủy cành bị mọt để ngăn chặn sự lây lan của mọt.
- Khi vườn cây bị mọt đục cành gây hại có nguy cơ phát triển và ảnh hưởng đến sinh trưởng của cây cà phê thì tiến hành phun cây bị mọt đục cành gây hại, trước khi phun cần cắt bỏ các cành mọt gây hại nặng. Sử dụng một trong các loại thuốc đăng ký trừ mọt đục cành trên cây cà phê như: Alpha-Cypermethrin + Chlorpyrifos Ethyl, Buprofezin + Chlorpyrifos Ethyl, Chlorpyrifos Ethyl, Chlorpyrifos Ethyl + Cypermethrin... Sử dụng thuốc theo hướng dẫn trên nhãn thuốc.
* Đối với sâu đục thân:
Áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp như sau:
- Chăm sóc bón phân, tưới nước đầy đủ cho vườn cây
- Tỉa cành, tạo tán hợp lý
- Kiểm tra vườn cây thường xuyên
- Cắt cành bị gây hại, chẻ và tiêu diệt sâu non, thu gom và tiêu hủy
- Xử lý Diazinon lên cây hoặc vào lỗ đục khi cây chưa bị khô héo
* Đối với rệp sáp hại quả:
Áp dụng các biện pháp phòng trừ tổng hợp như sau:
- Tiến hành chăm sóc để cây cà phê sinh trưởng tốt (bón phân đầy đủ, cân đối; Tưới nước đầy đủ hợp lý, tạo hình, vệ sinh đồng ruộng (làm cỏ, ép xanh)...)
- Bảo vệ các loài thiên địch cảu rệp sáp hại quả như: bọ rùa đỏ (Rolodia sp.), bọ rùa nhỏ (Scymnus sp.), bọ mắt vàng (Chrysopa sp.), nhện bắt mồi và ăn thịt côn trùng...
- Kiểm tra vườn cây cà phê thường xuyên, nhất là vào các tháng mùa khô khi cây cà phê ra quả để phát hiện sớm và có biện pháp xử lý kịp thời.
- Khi rệp sáp hại quả xuất hiện với tỷ lệ cành bị hại còn thấp có thể dùng máy bơm cao áp xịt mạnh nước vào chùm quả có rệp để rửa trôi.
- Nếu rệp xuất hiện khoảng 10 % số chùm quả trên cây cà phê thì tiến hành phun thuốc. Cần kiểm tra, đánh dấu cây có rệp ở ngưỡng cần phun. Chú ý điều chỉnh vòi phun với lượng thuốc đạng phun sương, phun kỹ vào các chùm quả sao cho thuốc có thể tiếp xúc được rệp. Để thuốc có hiệu quả cao nên dùng máy bơm cao áp xịt mạnh nước vào chùm quả có rệp để rửa trôi lớp sáp bao phủ trên cơ thể rệp, sau đó mới tiến hành phun thuốc kỹ vào chùm quả để thuốc ngấm vào thì hiệu quả phòng trừ rệp sáp sẽ cao hơn. Có thể sử dụng một trong các loại thuốc sau: Chlopyrifos Ethyl, Spirotetramat... Cách xử lý theo hướng dẫn sử dụng ghi trên nhãn bao bì. Phun thuốc 2 - 3 lần cách nhau 7 - 10 ngày.
- Khi các cành bị rệp sáp hại quả gây hại nặng, tiến hành cắt bỏ, thu gom và đưa ra ngoài vườn để tiêu hủy.